Mọi người luôn khuyên bạn nên sử dụng tài liệu tham khảo, nhưng đôi khi dù ảnh có ở ngay trước mặt, bạn vẫn thấy bản vẽ của mình khá tệ. Bạn có thể nghĩ rằng đôi tay của mình chưa đủ “khéo”, nhưng thực tế, việc tạo nét trên giấy chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong kỹ năng vẽ. Phần quan trọng hơn là quan sát.
Để vẽ chính xác, bạn cần vẽ đúng những gì bạn thấy. Nhưng vấn đề là chúng ta thường không chú ý kỹ đến những gì mình thực sự nhìn!
Chẳng hạn, bạn biết bầu trời có màu xanh, nhưng có thể không nhận ra chính xác sắc độ của nó. Bạn thấy hươu cao cổ có cổ dài, nhưng có thể không ước lượng được độ dài cụ thể. Bạn nhận ra có nhiều người trong phòng, nhưng lại không biết chính xác có bao nhiêu người. Điều này xảy ra vì não bộ của chúng ta có xu hướng xử lý nhanh thông tin thị giác, rút ra kết luận thay vì ghi nhớ từng chi tiết nhỏ.
Tuy nhiên, trong hội họa, chính những chi tiết hình ảnh thô này lại là yếu tố quyết định để tái hiện đối tượng một cách chính xác. Vì vậy, thay vì dựa vào những ấn tượng tổng quát, chúng ta cần rèn luyện khả năng quan sát thực sự. Dưới đây là một số cách giúp bạn làm điều đó!
NHÌN VÀO TỔNG THỂ
Những vật thể xung quanh ta có thể có đường viền rất phức tạp, nhưng bạn không cần vội vẽ ngay từng chi tiết. Thay vào đó, hãy bắt đầu bằng cách bao quát toàn bộ hình dáng của chúng trong một hình chữ nhật. Dù đơn giản, hình chữ nhật này sẽ giúp bạn xác định tỷ lệ tổng thể của vật thể một cách chính xác trước khi đi vào chi tiết.
Có hai cách để áp dụng mẹo này:
1. So sánh bằng khung hình chữ nhật bao quanh vật thể
Bạn có thể phác thảo đối tượng như bình thường, sau đó kiểm tra lại bằng cách so sánh khung hình chữ nhật bao quanh trong bản vẽ của mình với hình chữ nhật của ảnh tham khảo. Cách này giúp bạn phát hiện những sai lệch và điều chỉnh kịp thời.
Chẳng hạn, nếu tôi vẽ một quả táo nhưng hình dáng của nó giống một hình chữ nhật đứng, trong khi trên thực tế, quả táo có hình gần với một hình vuông hơn, thì rõ ràng tôi cần điều chỉnh lại đường viền để chính xác hơn.
Phân biệt giữa hình chữ nhật dọc và ngang khá dễ, nhưng so sánh hai hình chữ nhật ngang có thể khó hơn. Để xử lý, bạn có thể tưởng tượng xem có bao nhiêu hình vuông có thể nằm gọn trong hình chữ nhật đó. Hình vuông dễ nhận diện và vẽ hơn, giúp bạn hình dung tỷ lệ một cách chính xác hơn.
2. Bắt đầu với khung hình chữ nhật
Một cách khác là bắt đầu bản vẽ bằng cách vẽ trước khung hình chữ nhật, sau đó mới phác họa đối tượng bên trong nó. Bằng cách này, bạn sẽ thiết lập được tỷ lệ tổng thể ngay từ đầu và chỉ cần tinh chỉnh các chi tiết nhỏ hơn. Tuy nhiên, bước tiếp theo có thể phức tạp, và bạn sẽ cần một phương pháp khác để xử lý…
CHÚ Ý ĐẾN KHÔNG GIAN ÂM
Đường nét thực chất là ranh giới ảo giữa một vật thể và không gian xung quanh. Khi vẽ một đường, bạn không chỉ xác định hình dạng của vật thể mà còn đồng thời tạo ra hình dạng của khoảng trống bên cạnh nó.
Điều thú vị là nếu bạn thay đổi góc nhìn và xem đường nét đó như cạnh của một hình khác, bạn sẽ quan sát rõ ràng hơn. Điều này giúp bạn tránh những sai lệch vô thức và vẽ chính xác hơn.
Ví dụ, nếu bạn chỉ tập trung vào nội dung bên trong đường viền chính của khuôn mặt, có thể rất khó để nhận ra sự khác biệt giữa bản vẽ và ảnh tham khảo.
Nhưng nếu bạn tưởng tượng các khoảng trống bên ngoài đường viền chính, các đường cong sẽ trở nên rõ ràng hơn và dễ so sánh hơn.
Phương pháp này cũng rất hiệu quả khi vẽ những tư thế phức tạp. Tất cả những gì bạn cần làm là tạm quên rằng mình đang vẽ một vật thể 3D, mà chỉ tập trung vào các hình dạng xung quanh đường viền chính.
NHÌN TỔNG THỂ TRƯỚC KHI ĐI VÀO CHI TIẾT
Khi nhìn vào một vật thể phức tạp, chúng ta thường thấy nó như một khối hoàn chỉnh. Nhưng thực tế, nó được tạo thành từ nhiều phần nhỏ hơn. Ví dụ, một khuôn mặt trông như một tổng thể, nhưng thực chất bao gồm một hình oval chính, hai mắt, hai lông mày, mũi, môi, tai và tóc. Nếu vẽ từng phần riêng lẻ ngay từ đầu, rất dễ làm mất cân đối tổng thể.
Phác thảo khu vực tổng quát trước
Trước khi đi vào chi tiết, hãy xác định vị trí chung của từng phần trên tổng thể mà không cần vẽ ngay đường nét cụ thể. Khi bạn nhắm vào một mục tiêu lớn, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn. Vì vậy, hãy bắt đầu với một bố cục rộng rãi trước, rồi mới dần hoàn thiện các chi tiết!
Xác định vùng nhỏ hơn bên trong
Khi đã có cấu trúc chung, bạn có thể chia nhỏ khu vực đó để đặt từng bộ phận vào vị trí.
Thêm chi tiết vào từng phần
Sau khi đã có bố cục chính xác, bạn mới bắt đầu thêm các đường nét chi tiết cho từng bộ phận.
Sau khi phác thảo tổng quát, bước tiếp theo là so sánh bản vẽ của bạn với ảnh tham khảo một cách chính xác hơn. Một cách hiệu quả để làm điều này là tưởng tượng các đường thẳng dọc và ngang kết nối các bộ phận trên khuôn mặt, sau đó kiểm tra xem khoảng cách giữa chúng có khớp với ảnh gốc không.
Ví dụ, trong bản vẽ của tôi:
- A: Trong ảnh tham khảo, mắt trái nằm cao hơn mắt phải, nhưng trong bản vẽ, tôi lại vẽ nó thấp hơn một chút.
- B: Trong ảnh gốc, đường từ chóp mũi chạm vào góc mắt phải, nhưng trong bản vẽ, lại có một khoảng trống giữa chúng.
- C: Trong ảnh tham khảo, đường kéo từ khóe môi trái cắt ngang mắt khoảng 60% chiều dài và đi qua giữa tròng mắt. Nhưng trong bản vẽ, nó gần 90% và tròng mắt bị lệch hẳn sang một bên.
Đây chỉ là vài ví dụ, bạn có thể (và nên) tưởng tượng nhiều đường tương tự để kiểm tra và điều chỉnh vị trí các bộ phận sao cho chính xác hơn!
ĐƠN GIẢN HÓA HÌNH DẠNG
ĐO ĐẠC TỶ LỆ
Cùng một vật thể có thể trông khác nhau tùy vào góc nhìn, nhưng chúng ta vẫn nhận ra nó là cùng một thứ. Điều này xảy ra vì não bộ có xu hướng điều chỉnh tác động của phối cảnh, khiến ta luôn nhìn vật thể theo dạng “mặc định” của nó.
Ví dụ, khi vẽ mặt bàn, bạn có thể vô thức làm cho các góc gần 90°—bởi vì bạn biết rằng bàn có hình chữ nhật, và hình chữ nhật thì có bốn góc vuông.
Để khắc phục điều này, hãy thêm các đường tưởng tượng vào ảnh tham khảo. Chẳng hạn, khi vẽ mặt bàn, hãy tưởng tượng một góc 90° thực sự ở một góc bàn, rồi quan sát khoảng cách giữa đường tưởng tượng đó và đường thực tế. Đây mới là góc bạn cần vẽ!
Bạn cũng có thể dùng ngón tay để đo nhanh. Ví dụ, một phần cơ thể có thể trông dài hơn so với thực tế, nhưng nếu bạn kẹp nó giữa hai ngón tay rồi so sánh với khoảng cách thực tế, bạn sẽ dễ dàng thấy độ dài chính xác mà mình cần vẽ.
XÁC ĐỊNH ĐIỂM TỤ
Ngoài việc làm vật thể trông ngắn lại, phối cảnh còn có một hiệu ứng khác: nếu hai đường thẳng thực tế song song, thì khi nhìn xa, chúng sẽ hoặc song song hoặc hội tụ về một điểm trong nền. Đây là một mẹo hữu ích—chỉ cần kiểm tra góc giữa đỉnh đầu và cằm, rồi đảm bảo mọi thứ khác cũng đi theo hướng đó.
Nhưng có một điều cần nhớ: khi nhìn thẳng, các đường này sẽ gần như song song, nhưng khi đầu nghiêng, chúng sẽ hơi chụm lại. Mức độ chụm tùy vào góc nhìn và ống kính, nhưng nói chung, càng xa góc chính diện, các đường càng hội tụ mạnh hơn.
NHÌN MÀU ĐÚNG CÁCH
Giống như cách não bộ điều chỉnh góc nhìn để giúp bạn thấy một vật thể với hình dạng “chuẩn”, nó cũng tự động điều chỉnh ánh sáng để bạn thấy màu sắc thực tế của vật thể. Ví dụ, trong một cảnh có nhiều màu trắng, bạn có thể nghĩ rằng chúng hoàn toàn là màu trắng.
Nhưng nếu bạn sử dụng màu trắng tinh khi vẽ, bức tranh sẽ trông không tự nhiên, như này:
Thực tế, những vật này có nhiều sắc độ khác nhau của trắng, bị ảnh hưởng bởi ánh sáng và bóng đổ.
Khi tách ra khỏi bối cảnh, nhiều màu trong số đó thậm chí không gần với trắng chút nào!
Để nắm bắt màu sắc chính xác hơn, bạn cần tách màu khỏi môi trường xung quanh. Một cách đơn giản là cuộn tay thành nắm đấm lỏng, để lại một khe hở nhỏ. Khi nhìn qua khe đó, bạn sẽ chỉ thấy một vùng màu duy nhất với nền trung tính từ da tay mình. Một cách khác là cắt một lỗ nhỏ trên tấm bìa, rồi dùng nó để so sánh màu sắc trong bức ảnh tham khảo.
Ngoài ra, đừng thêm màu một cách rời rạc. Hãy nhìn vào bức ảnh tham khảo, tìm màu chiếm ưu thế nhất, rồi dùng nó làm màu nền. Sau đó, tìm màu chiếm ưu thế thứ hai và thêm vào một cách hợp lý. Khi đã có một vài màu chủ đạo, việc hòa trộn các màu khác sẽ dễ dàng hơn, vì môi trường màu sắc của bạn sẽ gần với ảnh gốc hơn.
KIỂM SOÁT ĐỘ TƯƠNG PHẢN
Giống như màu sắc, độ tương phản cũng mang tính tương đối. Để đảm bảo duy trì đúng độ tương phản, bạn có thể thử hai cách sau:
Chuyển hình ảnh sang thang độ xám
Cách này giúp bạn dễ dàng so sánh độ sáng tối giữa ảnh tham khảo và bản vẽ. Trong vẽ truyền thống, bạn có thể chụp ảnh rồi thêm bộ lọc đen trắng. Trong vẽ kỹ thuật số, bạn có thể thêm một lớp màu đen trên cùng và đặt chế độ hòa trộn thành Saturation, sau đó bật/tắt lớp này khi cần.
Nheo mắt để giới hạn dải màu
Cách này nhanh hơn và áp dụng được cả khi vẽ trực tiếp từ thực tế. Khi hơi nheo mắt, các sắc độ sẽ bị giản lược, giúp bạn thấy rõ hơn sự chênh lệch sáng tối. Thử làm điều này với cả ảnh tham khảo và bản vẽ để xem cần chỉnh sửa gì. Nếu vẽ phác bằng thang độ xám trước, phương pháp này cũng rất hữu ích để thiết lập giá trị sáng tối ban đầu.
Responses